Ürünlerin katma değerini artıran coğrafi işaretler, bölgenin tarımına, gastronomisine ve ekonomik kalkınmasına katkıda bulunuyor. Yaşar Üniversitesi Gastronomi ve Mutfak Sanatları Bölüm Başkanı Prof. Dr. Seda Genç, coğrafi işaret alan ürünlerin, gelenekselliğinin ve yöresel özelliklerinin korunduğunu söyledi. 2024 yılı itibariyle Türkiye’de tescillenmiş bin 267 gıda ürünü ve yaklaşık 642 adet de onay bekleyen başvuru olduğunu belirten Genç, “Ulusal tescil yeterli değildir, uluslararası tescil de alınması gerekir. AB nezdinde ise 18 adet coğrafi işaret tescili almış gıda ürünümüz bulunuyor” dedi.
“DAHA ETKİN DEĞERLENDİRİLMELİ”
Genç, “Katma değeri yüksek olan coğrafi işaretli ürünler bölgesel ekonomik kalkınma için daha etkin bir şekilde değerlendirilmeli. Aynı zamanda coğrafi işaretli ürünler tescil sürecinde kayıt altına alındığı için kültürel miras envanteri oluşturulmasını sağlar, ürünü üreten kişilerin emeğini korur ve haksız rekabeti önler. Coğrafi işaretli ürünlerin ülkemiz gastronomisi için önemi büyük. Çünkü, coğrafi işaret tarıma dayalı üretimi destekleyerek, yörenin zengin mutfak kültürünün sürdürülebilirliğine katkı sağlar ve kültürel mirası koruma altına alarak, gelecek nesillere aktarılmasını sağlar” dedi.
İLK SIRADA İTALYA
Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜCİTA) verilerine göre, AB coğrafi işaret sıralamasında 333 adet tescilli ürünle birinci sırada İtalya, ikinci sırada Fransa, üçüncü sırada ise İspanya var. AB ülkelerinde, coğrafi işaretli ürünlerin fiyatı, coğrafi işareti olmayan ürünlere göre 2,23 kat daha değerli. Türkiye’de ise bin 267’si gıda ürünü olmak üzere toplam bin 490 adet coğrafi işaret almış tescilli ürün var. Bunların dışında ise 642 adet başvuru var.